ปัจจุบัน สินค้า มอก.ภาคบังคับมีทั้งหมด 115 รายการ ซึ่งตามกฎหมายแล้ว ผู้นำเข้าสินค้าจากจีนต้องทำเรื่องขออนุญาตจาก สมอ.หรือสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมก่อนนำเข้าทุกครั้ง เนื่องจากเป็นสินค้าที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สิน หากหลบเลี่ยงและถูกจับได้ ต้องโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี และปรับไม่เกิน 2 ล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ทำไมสินค้าบางประเภทต้องมี มอก.
สินค้าที่แสดงเครื่องหมาย มอก. หมายความว่า เป็นสินค้าที่ได้รับการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมโดย สมอ. ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในการตรวจสอบคุณภาพของสินค้าจากมาตรฐานต่างๆ ที่ถูกกำหนดวิธีการทดสอบเอาไว้ โดยส่วนใหญ่จะใช้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ในห้องปฏิบัติการ (ห้องแลป) เพื่อทำการทดสอบผลิตภัณฑ์ก่อนจะทำการรับรองผ่าน มอก. อันเป็นข้อกำหนด เพื่อให้ผู้ประกอบการนำไปใช้เป็นแนวทางในการผลิตสินค้าให้มีคุณภาพ เป็นไปตามมาตรฐาน และปลอดภัยต่อการใช้งานของผู้บริโภค
เครื่องหมาย มอก. หลักๆ มี 2 ประเภท
เครื่องหมายมาตรฐาน มอก. ประกอบด้วย 2 ประเภท คือ
ประเภทที่ 1 มอก. ทั่วไป หรือเครื่องหมายมาตรฐานทั่วไป สำหรับสินค้าทั่วไป รวมทั้งสินค้าอุปโภคบริโภค โดยเครื่องหมายนี้ ผู้ประกอบการสามารถยื่นขอรับรองคุณภาพสินค้าของตนเองได้ด้วยความสมัครใจ เพื่อพัฒนาสินค้าให้เป็นไปตามมาตรฐาน โดยสินค้ากลุ่มนี้สามารถนำเข้าจากต่างประเทศได้โดยยังไม่มีการตรวจสอบคุณภาพ หรือไม่มี มอก. นั่นเอง อาทิ กระเบื้องซีเมนต์เส้นใยแผ่นลอน ปูนยิปซัมผสม แผ่นหลังคาเมทัลชีต ฯลฯ
ประเภทที่ 2 คือ เครื่องหมายมาตรฐานบังคับ สำหรับสินค้าที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน อาทิ เครื่องใช้ไฟฟ้า วัสดุก่อสร้าง ยางรถยนต์ ของเล่น หมวกกันน็อก ฯลฯ เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ประกอบการที่นำเข้าสินค้าเหล่านี้ จะต้องขออนุญาตจาก สมอ. ก่อน เพื่อรับรองคุณภาพสินค้าว่าเป็นไปตามมาตรฐาน และเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคในกรณีที่ต้องการนำไปจำหน่ายต่อ
ขั้นตอนการขอเครื่องหมาย มอก.
ในกรณีนำเข้าสินค้าจากจีน สำหรับสินค้าที่ต้องแสดงเครื่องหมาย มอก. ภาคบังคับนั้น โดยคร่าวๆ แล้ว ผู้นำเข้าต้องยื่นขอใบอนุญาตจากสมอ. ก่อน จากนั้นจึงส่งตัวอย่างผลิตภัณฑ์ให้ทาง สมอ. ตรวจสอบ ซึ่งหมายถึงต้องขออนุญาตนำเข้าผลิตภัณฑ์ตัวอย่างเพื่อส่งทดสอบก่อนนำเข้าจริง จากนั้นต้องมีการนำเจ้าหน้าที่ สมอ. ไปตรวจสอบที่โรงงานผลิต อย่างไรก็ตาม หากโรงงานที่คุณสั่งผลิตหรือนำเข้ามานั้น เคยได้รับการตรวจ มอก. จากผู้ประกอบการรายอื่นมาแล้ว ก็จำเป็นต้องนำเจ้าหน้าที่ไปตรวจสอบอีกครั้งอยู่ดี เนื่องจากการขอ มอก.นั้น ขึ้นอยู่กับเจ้าไหนเจ้านั้น ไม่สามารถใช้รายงานผลทดสอบของคนอื่นทดแทนกันได้
ถึงแม้ว่า การยื่นขอเครื่องหมาย มอก. จะเป็นขั้นตอนที่ยุ่งยาก และใช้เวลาพอสมควร แต่อย่าลืมว่า การทำให้ถูกต้องในทุกๆ ขั้นตอนของการนำเข้านั้น ย่อมปลอดภัยและลดความเสี่ยงต่อการทำธุรกิจได้มากกว่า ที่สำคัญ ช่วยให้ผู้ประกอบการและผู้บริโภครู้สึกมั่นใจในตัวสินค้า สามารถนำไปจำหน่ายต่อได้อย่างสบายใจหายห่วง ไม่ต้องกลัวถูกจับและริบของ